پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

فرشاد مومنی که در نشست موسسه مطالعات دین و اقتصاد و با عنوان «بررسی رویکرد‌های نظری و تجربی در استقرار نظام ارزیابی صندوق‌های بازنشستگی کشور» سخن می‌گفت، با تاکید بر فوریت حل بحران این صندوق ها، این بحران‌ها را ناشی از سیاست‌هایی مانند تعدیل ساختاری اقتصاد ایران و نگاه چرتکه‌ای به این صندوق‌ها دانست و از فساد و مدیران نالایق در این صندوق‌ها انتقاد کرد. وی بیان داشت که در نظام تصمیم گیری ما افرادی هستند که شخصا آدم‌های محترمی هستند، اما صلاحیت تخصصی در زمینه اقتصاد توسعه ندارند. استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی گفت، در شبکه‌های مجازی نطق قدیمی آقای رییس جمهور فعلی را می‌بینیم که می‌خواهد به دولت قبلی طعنه بزند و خطاب به دولت قبل می‌گوید «شما کاری کردید که قیمت دلار به ۵ هزار رسیده است»، ولی الان وقتی قیمت دلار را می‌بیند، چه حالی می‌شود؟ گزارش بدهد که چه تحویل گرفته، چه وعده داده و کارنامه اش چیست؟ شرم نمی‌کنند و راحت می‌گویند که از افزایش نرخ ارز سود نمی‌بریم و نقشی در آن نداریم.

بیست و پنجمین نشست شورای هماهنگی روابط عمومی دستگاه های اجرایی به میزبانی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری در خانه نوآوری و فناوری ایران برگزار شد.معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس‌جمهور با اشاره به ضرورت هم‌افزایی و هم‌دلی تمامی دستگاه‌های اجرایی در انعکاس و بازتاب امیدآفرینانه‌ دستاوردهای دانش‌بنیان کشور ادامه داد: سهم مستقیم معاونت علمی در تمامی دستاوردهای علمی و فناورانه کشور را کم تر از ۱۰ درصد می دانم و معتقدم تمامی وزارتخانه‌ها و دستگاه های اجرایی کشور، سهمی قابل توجه و نقشی عملیاتی و میدانی در توسعه علم و فناوری امروز کشور دارند؛ بنابراین توجه کشور به این موضوع چه در حمایت از توسعه و چه در انعکاس دستاوردهای کشور، نیازمند تلاش بسیار ویژه و عزم جدی همه دستگاه‌ها است.

درک ما از ناصرالدین شاه و عصر قاجاریه، تا حد زیادی متاثر و محدود به متون تاریخی تدوین شده در دوره پهلوی هاست. به همین دلیل، شاید به بسیاری از زوایای پنهان این دوره که به تعبیر احمد سیف «قرن گمشده» است، وقوف کامل نیافته ایم. به عنوان مثال، در نگاه اغلب ما، ناصرالدین شاه، فردی ابله، فرومایه، مذبذب، زن باره و فاسدی است که کار اصلی اش وطن فروشی و نخبه کشی و ساخت و پاخت با روس و انگلیس، و اوج دنائتش قتل امیر کبیر مظلوم بود. اما از کنار این پرسش هم نمی توان گذشت که که اگر او چنین بود (که واقعا هم بود)، چگونه توانست ۵۰ سال بر ایران حکومت کند؟ آن هم در دوره ای که وزش و لرزش انقلاب صنعتی انگلیس و انقلاب سیاسی فرانسه، تمام دول و ملل دنیا را دستخوش تغییرات و دگرگونی های عمیق سیاسی و اجتماعی و اقتصادی کرده بود!واقعیت این است که ناصرالدین شاه قاجار، برخلاف تصویری که از او غالب شده است، انسان ناآگاه و بی خبری نبود و در قیاس با شاهان قاجار و اکثر شاهزادگان و والیان وقت، حتی یک سر و گردن هم در آشنایی با اوضاع جهان و ظرایف عرصه سیاست ایران، از آنها بالاتر بود. همه هنرهای زمانه از شعر، نقاشی، خطاطی و خطابه خوانی گرفته تا تیراندازی، سوارکاری، نویسندگی و دلربایی را در خود داشت، الا یک هنر؛ «هنر حکمرانی و حکمروایی»! او بیش از چگونه حکومت کردن، «چگونه در قدرت ماندن» را بلد بود و این هنر سیاه را به بهترین شکل و با بدترین روش به کار بست. با لطایف الحیلی خودش را در دل توده ها و چشم نخبگان فرو کرد و همه را فریب داد تا خودش بی رقیب بماند.

فرشاد مومنی، اقتصاددان و رئیس موسسه دین و اقتصاد در نشست دانایی و توسعه و رونمایی از کتاب اندیشه بی‌خانمان می‌گوید که در واقع همه چیز در جامعه ما دفرمه و از ریخت افتاده است. حال سوال این است که چرا چنین اتفاقی رخ داده است. پاسخ مشخص است، زیرا این امر در کادر نظام حیات جمعی دیده نشده یا نخواسته که دیده بشود. در چنین شرایطی سیاستگذاری اقتصادی ما شبیه انتخابات برگزار کردن ما می‌شود. به همبن دلیل رضاقلی دغدغه دارد که چرا این علوم کارکرد ندارند. این به این معنا نیست که اصحاب علم درک ندارند که چه اتفاقی رخ داده است بلکه آنچنان هویت جمعی پیدا نمی‌کند که اثربخشی داشته باشد. اگر حکومت بخواهد رابطه خود با مردم را در استاندارد ۲۷۰ سال پیش نگه دارد نمی‌توان دانش‌بنیان شد، این را رضاقلی در کتاب سراب گرایی صنعتی در جامعه قبایلی ایران و ضرورت در مرکزیت قرار گرفتن علم و فناوری در توسعه، بیان کرده بود. دوستانی که به نسل من می‌گویند که تو هم آن زمان انقلاب بودی پس باید عذرخواهی کنید به آن‌ها توصیه می‌کنم که کتاب تاریخ بی خردی خانم باربارا تاکمن را بخوانند. در این کتاب، پنج نفطه عطف تاریخ بشر را بررسی کرده و تصریح دارد که عادی‌ترین انسان‌های تاریخ، واقعیت را درک می‌کردند، اما در ساختار قدرت حاکمان موضوعات دم دستی ساده را درک نکرده بودند. فردی عذرخواهی بکند با نکند بیشتر سطح فهم خود را از پدیده انقلاب اجتماعی منعکس می‌کند. ضمن اینکه گره‌ای هم با عذرخواهی من باز نمی‌شود. شبیه موضوعی که در مورد انقلاب مطرح می‌شود در مورد توسعه هم مطرح می‌شود. همچنانکه برخی به صراحت اعلام می‌کنند که میلی به توسعه ندارند. حیاتی‌ترین مسائل هم تا زمانی که هویت جمعی در کشور پیدا نکنند نمی‌توانند در مسیر اعتلا قرار گیرند. مساله توسعه یک مساله اجتناب‌ناپذیر است و اگر به صورت فعال و خلاق با توسعه روبرو نشویم در نتیجه سیلی خواهیم خورد. از ربع پایانی قرن بیستم کشور‌ها وارد یک مدار جدید به نام عصر دانایی شدند و انقلاب دانایی و اقتصاد مبتنی بر دانایی به مثابه یک شیوه تولید و همزمان به مثابه یک نظام حیات جمعی باید مورد توجه قرار بگیرد. کشور‌های در حال توسعه در موج اول انقلاب صنعتی فکر می‌کردند که صنعتی شدن یک امر انتزاعی بوده و صرفا با جابجایی ماشین‌آلات محقق می‌شود برای همین بر این باور بودند که دیگران ماشین‌آلات صنعتی تولید کردند و ما خریداری کرده و صنعتی می‌شویم. این در حالی است که صنعتی شدن باید در کادر نظام حیات جمعی دیده شود و تغییرات اجباری متناسب در ساخت سیاسی و اجتماعی و نظام آموزشی و ... لحاظ شود، اما، چون این نکات لحاظ نشد، جوامع به ابن روز افتادند به ترتیبی که الان حسرت دوران پیشاصنعتی را می‌خورند. یعنی گرفتاری‌ها چندین برابر شده و توانمندی پیشین را از دست دادند. این نوع طرز تفکر بود که باعث شد در بیست سال تورم کشور، سه هزار و نود درصد و نقدینگی ده هزار و دویست و پنجاه درصد رشد کند. وقتی ماجرای توسعه گره خورد باید روی دو جا متمرکز شد یکی اعتبار علمی جهت‌گیری‌های سیاستی و فرایند‌های تصمیم‌گیری و تخصیص منابع و دیگری نظام توزیع منافع. دقیق توضیح دهم که چطور به جای علم در فرایند سیاست‌گذاری و تخصیص منابع از شبه علم استفاده می‌کنند و گنجشک را رنگ می‌کنند و جای چیز دیگری قالب می‌کنند. این چه جور علمی است که یک بسته سیاستی معین در طی بالغ بر سه دهه گذشته در دستور کار نظام تصمیم‌گیری کشور قرار داشته است، اما به هیچ کدام از اهداف اعلام کرده نرسیده است و هزاران تخریب و فساد و به هم ریختگی و وابستگی ذلت‌بار و نابرابری ناهنجار را پدید آورده آما همچنان در دستور کار است و با بزک کردن جلو می‌رود. در دستکاری واقعیت و جا زدن شبه علم و دروغ و کلک و پنهان کاری واویلایی درست کردند. شما حساب کنید که در این کشور سه چهار سال است که سالنامه آماری را منتشر نمی‌کنند. نزدیک سی سال است که روند تحولات سهم مربوط به ارزش آفرینی واسطه‌گریی مالی را حذف کردند تا سلطه ربا را پنهان کنند در حالیکه ده متغیر کنترلی دیگر وجود دارد که با آن می‌توان موضوع را متوجه شد.

اولین همایش سالانه «مسئولیت اجتماعی علم و نقش انجمن‌های علمی» دوشنبه ۹ بهمن ماه در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. گزارش زیر، بیان خلاصه وار مهمترین مسائلی است که در این همایش مورد توجه صاحب نظران بوده است.

نبود سیاستگذاری اقتصادی در منطقه آزاد اروند و حرکت نکردن بر مدار قانون مناطق آزاد، توسعه این حوزه مهم را با چالش مواجه کرده است.یکی از چالش‌های مهم سیاستگذاری تجاری کشور، نبود سیاستگذار واحد و اجرایی در این حوزه است.متأسفانه نگاهی بلند مدت و راهبردی به سیاستگذاری‌های کلان تجاری نشده و سیاستگذاری مدونی برای سیاست‌های تجاری کشور وجود ندارد.

کلودیا گلدین که به بانوی اولین‌ها معروف است، موفق شد جایزه نوبل علم اقتصاد را به تنهایی برنده شود. اتفاقی که در عمر ۵۵ ساله این جایزه معتبر بی‌سابقه است. خانم گلدین با گشودن مسیر تازه‌ای در استفاده از داده‌های تاریخ اقتصاد نشان داد که چگونه تبعیض جنسیتی در بازار کار، باعث نابرابری فرصت‌ها و شکاف دستمزد زنان با مردان شده است. او پس از الینور اوستروم در سال ۲۰۰۹ و استر دوفلو در سال ۲۰۱۹ سومین زنی است که برنده این جایزه شده است. گلدین، زندگی کاری و درآمد زنان را ترسیم کرده تا نشان دهد انقلاب صنعتی باعث کاهش شدید درآمد مستقل آن‌ها در مقایسه با مردان شده است. خیلی‌ها از خود می‌پرسند وجه تمایز گلدین چه بود که نوبل اقتصاد را از رقبای خود ربود. پاسخ این سوال را می‌توان در تاثیر بینش پژوهش‌های او بر سیاستگذاران جست‌وجو کرد.

صنعت در ایران گرفتار است؛ از سویی به دلیل وضعیت و شاخص‌های اقتصادی و تحریم‌های ظالمانه و از سوی دیگر به دلیل نبود برنامه و استراتژی توسعه؛ شاید بزرگترین ضربه را صنعت کشور از همین منظر می‌خورد.استراتژی توسعه صنعتی به مجموعه‌ای از جهت‌گیری‌های بلندمدت گفته می‌شود که از یکسو، چارچوب و نحوه ارتباط بخش صنعت کشور با اقتصادجهانی را تعریف می‌کند و از سوی دیگر به‌طور غیرمستقیم بر تخصیص منابع بین صنایع و یا گروه‎های صاحب‌نفوذ جامعه اثر می‌گذارد. به این ترتیب استراتژی توسعه صنعتی به مثابه نقشه راهی است که سیاست صنعتی کشور را تعیین می‌کند. در واقع، سیاست مذکور در بردارنده همه سیاست‌های صنعتی، تجاری، ارزی، پولی و مالی است که همگی در یک راستا و به صورت هماهنگ در جهت تحقق استراتژی توسعه صنعتی تنظیم می‌شوند.در چنین شرایطی، هنوز احکام مهمی‌که لازمه تدوین استراتژی توسعه صنعتی است روی زمین مانده است. به‌نظر می‌رسد در سایه همین ابهام و بی عملی است که صنایع در ایران، قربانی کمبود‌ها می‌شوند و در شرایطی که حرکت چرخ‌های صنعت می‌تواندمتضمن فعالیت اقتصادی مولد باشد، قطع برق صنایع به‌دلیل فعالیت ماینر‌ها و استخراج رمز ارزها، ارجح شناخته شده و این حرکت بی‌برنامه تداوم می‌یابد. از این‌رو انتظار می‌رود دولت سیزدهم نسبت به مشخص کردن جایگاه صنعت در اقتصاد ایران هر‌چه سریعتر اقدام کرده و با تدوین برنامه‌ای دقیق نسبت به اولویت‌بندی صنایع اقدام کند تا نقشه راه برای سال‌های پیش‌رو روشن باشد. در این شرایط سایر بخش‌ها از جمله سیاستگذاران حوزه انرژی با دریافت دقیق مسیر حرکت، خود را با وضعیت ترسیم شده تطبیق داده و لازم است فضا را برای رشد بخش مولد اقتصاد مهیا کنند. مهمترین دستاورد این اقدام مهار تورم افسارگسیخته، ایجاد اشتغال پایدار و همچنین بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی در جامعه خواهد بود.

‌۱۳ شهریور۱۳۷۰، سالروز تصویب قانون بخش تعاونی اقتصاد ایران است که به مناسبت تشکیل وزارت تعاون در دی‌ماه این سال به روز ملی تعاون نام‌گذاری شده است. طبق این قانون و پس از گذشت ۳۲ سال، بخش تعاونی با سهم بسیار ناچیز، همچنان یکی از ارکان سه‌گانه اقتصاد کشور محسوب می‌شود.

چند صفحه شلم شوربا که عموما هم خودشان ننوشته اند به اسم برنامه تحویل جماعتی بنام مجلسیون می دهند و با صدها لابی و وعده و غیره، زنگ های تائید و عدم تائید و ممتنع روشن و خاموش می شود و حضرات می شوند، وزیر و وکیل. صندلی صدارت هم آنقدر عسل دارد که باسن مبارک خیلی ها را بخودش بچسباند و جذب مگس کند دور شیرینی .شاید قیاس مع الفارق درباره علی ابادی باشد، اما ایشان هم از امکان ابتلا مبرا نیست. از آقای دکتر علی آبادی درخواست می کنیم بطور شفاف مستندات خود در خصوص سیاست های صنعتی کشور در دوره مدیریتی شان با سه سناریوی یک ساله، سه ساله و پنج ساله ، بشکل مکتوب ارایه دهند. از ان مهمتر درباره شاخص های اثبات تحقق آنها بشکل مستند صحبت کنند. منتظریم آقای وزیر.

حسین عظیمی آرانی (۱۳۲۷ در آران و بیدگل - ۱۸ اردیبهشت ۱۳۸۲ در تهران) اقتصاددان ایرانی بود. عظیمی در اولین سمینار بازسازی اقتصاد ایران پس از جنگ، که در سال ۱۳۶۸ برگزار شد، به صراحت نقایص و اشتباهات فاحش سیاست‌های تعدیل اقتصادی در برنامه اول توسعه را تشریح نموده و به درستی، بحران اقتصادی ناشی از آن را پیش‌بینی کرده بود. وی اعتقاد داشت اقتصاد، از علوم انسانی است، بنابراین تئوری اقتصاد ملی باید بر اساس اقتضائات ملی تدوین شود. فشار غیرمستقیم دولت بعضی‌ها آنقدر مرحوم عظیمی را در تنگنا قرار داد که منجر به حاشیه گرایی و سرانجام فوت او شد. زنده یاد دکتر حسین عظیمی در کتاب مدار‌های توسعه نیافتگی در اقتصاد ایران، ص ۳۸۲ بیان می‌دارد که در جامعه‌ای که عمر متوسط تحولات سیاسی آن ۸ تا ۱۰ سال است هیچ گاه اقتصاد پا نمی‌گیرد. بعضی مرحوم‌ها در آخرت چگونه باید پاسخگوی فشار‌های وارد بر زنده یاد عظیمی باشند، خدا می‌داند. توصیه داریم که ویدئو کلیپ انتهای متن برای آشنایی با منظومه فکری حسین عطیمی را الزاما مشاهده کنید.

آثار فرونشست زمین در دشت‌های بام ایران نمایان شده و با وجود ممنوع شدن برداشت آب در چهار دشت چهار محال و بختیاری، اما افت سطح منابع زیرزمینی همچنان ادامه دارد. تمامی دشت‌های چهارمحال و بختیاری ممنوعه و ممنوعه بحرانی هستند و نباید از این دشت‌ها برداشت آب صورت بگیرد، اما برداشت از منابع آب زیرزمینی این دشت‌ها با قوت ادامه دارد و حتی شاهدیم که مجوز حفر چاه جدید در دشت‌های ممنوعه بحرانی استان مانند دشت شهرکرد صادر می‌شود.

به همین سادگی است که تصمیم به پیوسته پایین نگه داشتن نرخ بهره حقیقی، تصمیم به استفاده پیوسته از شبه اهرم ارشمیدس برای بالا بردن قیمت‌ها و لذا ایجاد تورم بالا و ماندگار است. به این ترتیب، بین قیمت پول (نرخ بهره حقیقی) و قیمت کالاها و خدمات رابطه عکس وجود دارد و تا زمانی که تصمیم ما پایین بردن اولی است، تصمیم ما بالا بردن دومی است. داستان تورم ماندگار پنجاه‌ودو ساله ایران (نه شوک‌های موقتی تورمی) به همین سادگی است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، گفت: نظام سنتی، حکمرانی فرهنگی ما را به شدت دچار چالش کرده است. آیا باید تنظیم گری را رها کرد یا با شیوه دیگری نظارت و تنظیم‌گری کرد؟ هوش مصنوعی در تمام حوزه‌های بشری خود را به عنوان تحولی مهم نشان می‌دهد و به عنوان انقلاب جدید همچون انقلاب صنعتی و ارتباطی، مقوله‌ای با تاثیرات و دامنه بالای تأثیرگذاری در تمام حوزه‌های بشری است.

به نقل از پایگاه اطلاع رسانی دفتر رهبر انقلاب، رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح امروز پس از بازدید ۱.۵ ساعته از نمایشگاه دستاورد‌های هسته‌ای در عرصه‌های کشاورزی، پزشکی و سلامت، صنعت، محیط زیست، آب و ساخت نیروگاه؛ در جمع شماری از دانشمندان افتخارآفرین، کارشناسان و مسئولان صنعت هسته‌ای، این صنعت را کلید پیشرفت ایران در بخش‌های مختلف خواندند و با تأکید بر تلاش همه‌جانبه برای ملموس شدن تأثیر پیشرفت‌های هسته‌ای در زندگی مردم، گفتند: بومی شدن صنعت بسیار مهم هسته‌ای نشان‌دهنده ناکامی غرب و تحقیر غرب‌گرایانی است که درصدد تحقیر ملت و تضعیف روحیه کار و امید در کشور بودند.

رئیس کمیته اقتصاد دیجیتال مجلس و نماینده مردم تهران نسبت به ناآشنایی رگولاتوری فناوری‌های مالی ایران با مفهوم رگ‌تک اظهار تأسف کرد و گفت‌: نهاد غیرقانونی ساترا و شاپرک نتیجه این نا‌آشنایی هستند.

برخی از جریان سازی‌های اخیر برای عمده کردن مباحث حاشیه‌ای را یک روند خطرناک می‌دانم. شیوه غیر متعارف دولت فعلی برای تدوین برنامه هفتم نشان می‌دهد که گویا برخی در حال فراهم کردن نان برای مافیا‌ها هستند؟! برای اولین بار شاهد هستیم سندی تدوین شده که در آن مشارکت دستگاه ها، مناطق و بخش‌ها از شکل گیری این سند حذف شده است لذا این شیوه برنامه ریزی مشکوک است.

عینک‌سازی، داستان مفصل و دور و درازی دارد که تحول بزرگی در زندگی بشر ایجاد کرده است. نخستین‌بار رومیان بودند که به قابلیت شیشه در بهبود بینایی در هنگام خواندن پی بردند. آن‌ها با شیشه‌هایی بزرگ‌نما دایره‌هایی کوچک می‌ساختند و برای دید بهتر، از آن استفاده می‌کردند. گاهی اوقات نیز این فریم‌ها از شاخ حیوانات درست می‌شد. فریم‌ها یا روی بینی قرار می‌گرفتند یا با وسیله‌ای از پشت سر بسته می‌شدند. از آنجا که تحصیلات در دوره رنسانس یک ویژگی ارزشمند به حساب می‌آمد، عینک کم‌کم به سمبل هوش و موفقیت بدل شد. با مطالعه تاریخچه عینک طبی می‌توان دریافت که این تکنولوژی برای چند قرن ثابت و بدون تغییر مانده است؛ چراکه اولین نمونه از ساخت عینک در معنای امروزین آن مربوط به قرن ۱۷م است.

همزمان با روز کارگر ، سید ابراهیم رئیسی در شرکت مپنا حضور یافت و از نمایشگاه دستاورد‌های فناورانه گروه مپنا در بخش نیروگاه‌های حرارتی و تجدیدپذیر، نفت و گاز، حمل و نقل ریلی، سرویس و تعمیرات اساسی، موتور‌های هوایی، برقی‌سازی خودرو، هوشمندسازی، صنایع انرژی‌بر، بهداشت، آب و ... بازدید کرد. در جریان بازدید رئیس جمهور از مرکز پایش وضعیت نیروگاهی مپنا، راهکار دانش‌بنیان گروه مپنا در حوزه انقلاب صنعتی چهارم با نام مپنامایند از سوی مسئولان این گروه صنعتی ارائه و تشریح داده شد.

مپنا شرکت معظم و بزرگ و مورد تائیدی است. علی آبادی هم مدیر قابلی است و خوش دستاورد. ما هم اختلاف نظر‌هایی با مپنا خصوصا در بحث بحران برق و حلقه‌های سه گانه سوخت، نیروگاه و توربین داریم که جای خود داشته و برادرانه حلش می‌کنیم. اما نمایش موتور هواپیما و ادعای شنیده شده در خصوص تولید موتور بومی، بحث مجزایی بوده که قابلیت پیگیری دارد. تولید موتور هواپیما اگر راست باشد، یعنی کم نیازی به قطعه و توسعه سریع ناوگان زمینگیر کشور (حدود ۵۰ درصد ظرفیت ناوگان هوایی). تولید موتور هواپیما در مقیاس تجاری همراه با اخذ تائیدیه‌ها و گواهینامه‌های بین المللی، یعنی باز شدن ظرفیت تجاری و مالی جدید برای کشور. اما و اما. اگر این نمایش، احمق فرض کردن مردم حتی با ساخت موتور جت غیرقابل استفاده در هواپیما‌هایی نظیر فوکر ۱۰۰ و ای. تی. آر ۷۲ و همانند آن باشد، با عرض معذرت از آقای علی آبادی درخواست می‌کنیم با قید فوریت استعفا دهند. کشور نیازی به ترقه بازی و فشفشه چهارشنبه سوری ندارد. منتظر دریافت توضیحات مپنا هستیم.